Τί είναι το σύνδρομο πυελικής συμφόρησης;

Το Σύνδρομο πυελικής συμφόρησης (ΣΠΣ) είναι η κατάσταση που οφείλεται στη φλεβική στάση (συσσώρευση του αίματος) στην πύελο. Περιλαμβάνει μια σειρά συμπτωμάτων που εντοπίζονται είτε τοπικά (πυελικό πόνο) είτε από τα παρακείμενα όργανα (γεννητικά όργανα, ουροδόχο κύστη, έντερο).

Υπολογίζεται πως το 1/3 σχεδόν των γυναικών θα παρουσιάσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους Χρόνιο Πυελικό Πόνο (ΧΠΠ). Ως Χρόνιος Πυελικός Πόνος ορίζεται ο πόνος που δεν είναι περιοδικός και έχει διάρκεια μεγαλύτερη των 6 μηνών.

Πολλές φορές συνδέεται με το Σύνδρομο Πυελικής Συμφόρησης (ΣΠΣ) που έγινε ευρύτερα γνωστό τη δεκαετία του 1980 όταν αποδείχτηκε πως πάνω από 90% των γυναικών με Χρόνιο Πυελικό Πόνο, έχουν και διατεταμένες φλέβες (κιρσούς) στην πύελο.

Ποια είναι τα αίτια του πυελικού συνδρόμου;

Η αιτιολογία του Συνδρόμου πιστεύεται πως είναι πολυπαραγοντική. Ωστόσο και εδώ, η κληρονομικότητα φαίνεται να αποτελεί την βασική αιτία της ύπαρξης του. Παράλληλα, κυρίαρχη θέση έχει η εγκυμοσύνη. Υπολογίζεται ότι στο 2% – 7% των περιπτώσεων εγκυμοσύνης, θα προκληθούν κιρσοί αιδοίου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι κιρσοί θα εξαφανιστούν μετά τη γέννα, αλλά θα υποτροπιάσουν πιο εύκολα σε κάθε νέα εγκυμοσύνη.

Η αυξημένη ροή του αίματος στα γεννητικά όργανα σε συνδυασμό με την αυξημένη κυκλοφορία ορμονών (οιστρογόνων), «αδυνατίζουν» το φλεβικό τοίχωμα. Το πυελικό σύνδρομο φαίνεται να επηρεάζει σε μεγαλύτερο βαθμό γυναίκες που έχουν περισσότερα από 2 παιδιά και βρίσκονται σε ηλικία μεταξύ 20 και 45 ετών.

Ωστόσο, διάταση των φλεβών της πυέλου έχει παρατηρηθεί και σε γυναίκες με λιγότερες εγκυμοσύνες, καθώς και σε άντρες. Η αιτιολογία σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να

σχετίζεται με Παλινδρόμηση του αίματος στην έσω λαγόνιο φλέβα, λόγω:

• Ανεπάρκειας.
• Στενώσεων ή αποφράξεων κεντρικών φλεβικών στελεχών, που εμποδίζουν το αίμα να επιστρέψει στην καρδιά.

Τέτοιες καταστάσεις είναι δυνατόν να οφείλονται σε:

• Παλιά Εν τω Βάθει Φλεβική Θρόμβωση.
• Συμπίεση φλεβικών στελεχών που βρίσκονται κεντρικότερα.
• Αρτηριοφλεβική δυσπλασία : Έχει ως αποτέλεσμα την είσοδο αρτηριακού αίματος που έχει μεγάλη πίεση στο φλεβικό σύστημα. Αυτή η αιτία εκτιμάται ότι δεν είναι και τόσο σπάνια όσο αρχικά είχε θεωρηθεί.

Ποια είναι τα συμπτώματα του Συνδρόμου πυελικής συμφόρησης;

Τα συνηθέστερα συμπτώματα του πυελικού συνδρόμου είναι:

1) Ο χρόνιος πυελικός πόνος, ο οποίος πολλές φορές περιγράφεται ως αίσθημα βάρους χαμηλά στην πύελο – στην  περιοχή του αιδοίου:

• Όταν ο ασθενής βρίσκεται σε όρθια στάση.
• στο τέλος της ημέρας.
• 1-2 ημέρες πριν την έναρξη της περιόδου.

2) Η δυσμηνόρροια : Πρόκειται για την επώδυνη εμμηνορρυσία, η οποία προκαλεί  ιδιαίτερα έντονο πόνο τις 2 πρώτες ημέρες του κύκλου.

3) Η δυσπαρεύνια: Είναι ο πόνος που εκδηλώνεται  κατά την διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή και μετά από αυτή. Χαρακτηριστικό θεωρείται το αίσθημα ενός βαθιά εντοπιζόμενου πυελικού πόνου ή βάρους εάν η γυναίκα σταθεί όρθια μετά από πρωινή σεξουαλική επαφή. Στην περίπτωση αυτή, η διάρκεια του πυελικού πόνου μπορεί να διαρκέσει αρκετές ώρες.

4) Τα δυσουρικά ενοχλήματα, όπως πόνος και δυσκολία στην ούρηση ή και συχνουρία.

5) Οι κιρσοί (διατεταμένες φλέβες) στα έξω γεννητικά όργανα, τα κάτω άκρα, τους γλουτούς, το περίνεο ή και σε άτυπες θέσεις.

6) Η υποτροπή των κιρσών των κάτω άκρων.

7) Τα κουρασμένα πόδια με αίσθημα βάρους, ιδιαίτερα κατά την έναρξη της περιόδου που εμφανίζονται ταυτόχρονα με την επιδείνωση του πυελικού πόνου.

8) Άλγος ή αίσθημα βάρους κατά την όρθια θέση, χαμηλά στην πύελο, στην περιοχή του αιδοίου.

8) Συμπτώματα παρόμοια με αυτά του ευερέθιστου εντέρου, όπως άτυπο κοιλιακό άλγος, φούσκωμα, ερυγές, ναυτία, ακόμα και χωρίς να έχει προηγηθεί μεγάλο σε ποσότητα γεύμα ή με πολλά λιπαρά, εναλλαγές διάρροιας – δυσκοιλιότητας.

Πως γίνεται η διάγνωση του Συνδρόμου πυελικής συμφόρησης;

Η διάγνωση του Συνδρόμου Πυελικής Συμφόρησης δεν είναι εύκολη και συνήθως καθυστερεί μέχρι να αποκλειστούν άλλες κοινές αιτίες πυελικού πόνου. Τέτοιες αιτίες μπορεί να είναι η Ενδομητρίωση, το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου, ασθένειες του ουροποιητικού συστήματος, φλεγμονώδεις παθήσεις της πυέλου, κ.ά.

Μετά από χιλιάδες γυναίκες που έχουμε εξετάσει με κιρσούς αιδοίου και χρόνιο πυελικό πόνο, έχει γίνει σαφές πως η εμπειρία του εξειδικευμένου Αγγειοχειρουργού είναι ο ακρογωνιαίος λίθος τόσο στη διάγνωση όσο και στην αντιμετώπιση της πάθησης αλλά και στην μετέπειτα παρακολούθηση. Η σωστή λήψη πληρέστατου ιστορικού με ειδικά στοχευμένες ερωτήσεις σχετικά με το χαρακτήρα των συμπτωμάτων, καθώς και σε σχέση με το γυναικολογικό/μαιευτικό ιστορικό είναι καθοριστικής σημασίας για να τεθεί η αρχική υποψία. Με βάση τα παραπάνω, λαμβάνει χώρα η αρχική διάγνωση, σχεδιάζεται η διαγνωστική διερεύνηση και κατόπιν αφού επιβεβαιωθεί η ύπαρξη του ΣΠΣ, σχεδιάζεται και ακολουθείται η θεραπεία. Κατά την διάρκεια της παραπάνω διαδικασίας, αλλά και ειδικά μετά από την αντιμετώπιση, είναι σημαντικό να υπάρχει σωστή παρακολούθηση.

Αναλυτικότερα, η αρχική υποψία τίθεται από το ιστορικό και τα χαρακτηριστικά των συμπτωμάτων που αναφέρει η ασθενής. Παράλληλα, η παρουσία κιρσών ενισχύει την υποψία για την ύπαρξη του πυελικού συνδρόμου. Ειδικά δε, αν αυτοί εμφανίζονται σε άτυπες θέσεις όπως στο εσωτερικό των μηρών, τους γλουτούς, το αιδοίο ή έχουμε υποτροπή των κιρσών στα κάτω άκρα.

Η εργαστηριακή επιβεβαίωση της κλινικής υποψίας βασίζεται στη διερεύνηση με απεικονιστικές μεθόδους όπως:

• Υπερηχογραφικός έλεγχος:  Πρόκειται για εξειδικευμένο έλεγχο (triplex) που σκοπό έχει να απεικονίσει την παλινδρόμηση του αίματος στις φλέβες της πυέλου. Μπορεί να γίνει είτε δια του κοιλιακού τοιχώματος είτε διακολπικά είτε διορθικά. Είναι ανώδυνη εξέταση και μπορεί να επαναληφθεί πολλές φορές χωρίς παρενέργειες, αλλά η αξιοπιστία του εξαρτάται από την εμπειρία του εξεταστή.
• Αξονική ή Μαγνητική Φλεβογραφία:  Οι εξετάσεις αυτές παρέχουν πληθώρα ανατομικών πληροφοριών. Ωστόσο, έχουν υψηλότερο κόστος. Η πρώτη περιλαμβάνει τη χρήση σκιαγραφικών μέσων και ιονίζουσας ακτινοβολίας. Το βασικό μειονέκτημα τους είναι  πως επειδή γίνονται σε ύπτια θέση, μπορεί τα φλεβικά στελέχη να μην είναι διατεταμένα στο πραγματικό τους μέγεθος. Έτσι, υπάρχει το ενδεχόμενο να εξαχθούν ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα.
• Λαπαροσκόπηση: Επεμβατική μέθοδος που συνδυάζει το πλεονέκτημα δυνατότητας ταυτόχρονης αντιμετώπισης. Χρειάζεται αναισθησία και νοσηλεία, αλλά μπορεί να αποκαλύψει και να δώσει απαντήσεις σε πολλά διαγνωστικά ερωτήματα.
• Ψηφιακή Φλεβογραφία: Είναι επεμβατική μέθοδος υψηλού κόστους. Μπορεί να μην καταφέρει να αναδείξει από μόνη της το σημείο της παλινδρόμησης, αλλά μπορεί στο ίδιο χρόνο να εφαρμοστεί και η θεραπεία. Για την διενέργεια της εξέτασης, απαιτείται η χρήση σκιαγραφικών μέσων και ιονίζουσας ακτινοβολίας.

Η φλεβογραφία χρησιμοποιείται μόνον εφόσον έχουμε διαπιστώσει την πάθηση και έχουμε αποφασίσει να προχωρήσουμε στην αντιμετώπισή της.

Πως αντιμετωπίζεται το Σύνδρομο Πυελικής Συμφόρησης;

Στη θεραπεία του Συνδρόμου Πυελικής Συμφόρησης, όπως και στη διαγνωστική διερεύνηση μπορεί να συμμετέχουν γυναικολόγος, αγγειοχειρουργός και επεμβατικός ακτινολόγος.

Η αντιμετώπιση του Συνδρόμου Πυελικής Συμφόρησης, είναι εξατομικευμένη και λαμβάνει χώρα εφόσον έχουν διερευνηθεί κι αντιμετωπισθεί ή αποκλειστεί άλλες παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν Χρόνιο Πυελικό Πόνο. Παράλληλα, είναι αναγκαίο να έχουμε αντίστοιχα ευρήματα από τις απεικονιστικές μεθόδους συμβατά με Σύνδρομο Πυελικής Συμφόρησης.

Η αντιμετώπιση του Συνδρόμου Πυελικής Συμφόρησης, περιλαμβάνει:

Αναλγητική θεραπεία με παυσίπονα χάπια και κορσέδες συμπίεσης των κιρσών του αιδοίου. Πρόκειται για εντελώς συμπωματική θεραπεία, που δεν αποτελεί λύση παρά μόνο πρόσκαιρη ανακούφιση.

Ορμονοθεραπεία με χάπια, η οποία μπορεί να προσφέρει ανακούφιση των συμπτωμάτων, ιδιαίτερα του πυελικού πόνου. Ωστόσο, τα αποτελέσματα της ορμονοθεραπείας, διαρκούν συνήθως όσο διαρκεί και η λήψη των φαρμάκων.

Χειρουργική απολίνωση των φλεβών που πάσχουν : Ανάλογα με την εντόπιση των φλεβών που πάσχουν ποικίλει και η βαρύτητα της επέμβασης. H  χειρουργική επέμβαση των φλεβών που πάσχουν, απαιτεί νοσηλεία, αναισθησία,  διενέργεια τομών και μετεγχειρητική ξεκούραση. Βέβαια, για μια μητέρα 2 και πλέον παιδιών, ίσως αυτό να είναι ανέφικτο. Με τον συγκεκριμένο τρόπο αντιμετώπισης, αναφέρονται ποσοστά υποτροπής περίπου 20%.

Εμβολισμός ή ναρθηκοποίηση των φλεβών που πάσχουν : Γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία  και μπορεί να χρήζει νοσηλείας  1 ημέρας. Περιλαμβάνει τη χορήγηση σκιαγραφικού υγρού, ενδοφλέβια και τη χρήση ιονίζουσας ακτινοβολίας. Χρησιμοποιούνται μεταλλικά ελάσματα (coils) και ειδική ουσία για αποκλεισμό των φλεβών, ώστε να μην παλινδρομεί το αίμα σε αυτές και να μην διαστέλλονται. Όταν η αιτιολογία των συμπτωμάτων είναι η στένωση των φλεβών, τότε τοποθετείται μεταλλικός νάρθηκας (stent). Αποτελεί τη θεραπεία εκλογής για το Σύνδρομο Πυελικής Συμφόρησης. Η συγκεκριμένη θεραπεία χρειάζεται παρακολούθηση για την περίπτωση που επανασυραγγοποιηθούν (ανοίξουν ξανά) οι φλέβες που εμβολίστηκαν. Είναι εύκολο να επαναληφθεί σε αντίθεση με τη χειρουργική επέμβαση.

Στο σημείο αυτό, πρέπει να επισημάνουμε ότι είναι πολύ σημαντική η εμπειρία του Αγγειοχειρουργού καθώς και η βαθιά γνώση της παθοφυσιολογίας του φλεβικού συστήματος για την διενέργεια της επέμβασης. Ο λόγος εδώ έγκειται ότι θα χρειαστεί να ληφθούν αποφάσεις από τις οποίες θα εξαρτηθεί και η επιτυχία του τελικού αποτελέσματος. Στις επιπλοκές της μεθόδου, συμπεριλαμβάνονται ο πυρετός και το άλγος κατά τις πρώτες ημέρες, τα οποία υποχωρούν με παυσίπονα/ αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

Χειρουργική εκτομή των ωοθηκών ή και της μήτρας : Πρόκειται για την τελευταία λύση που προτείνεται, όταν έχουν αποτύχει όλες οι άλλες μέθοδοι θεραπείας και τα συμπτώματα επιμένουν ακόμα. Ακόμα  όμως και με αυτήν τη μέθοδο, υπάρχουν γυναίκες που δεν απαλλάχθηκαν οριστικά από τα συμπτώματά τους, γεγονός που τονίζει τη σημασία προσεκτικής προ-εγχειρητικής διερεύνησης.

Το Σύνδρομο Πυελικής Συμφόρησης είναι μια συνηθισμένη, αλλά συχνά αδιάγνωστη αιτία Χρόνιου Πυελικού Πόνου και υποτροπής των κιρσών των κάτω άκρων.

Οι ασθενείς προκειμένου να απαλύνουν τα συμπτώματά τους, επισκέπτονται συνήθως Γυναικολόγους και Αγγειοχειρουργούς. Τους Γυναικολόγους τους επισκέπτονται εξαιτίας των συμπτωμάτων στην περιοχή της πυέλου, ενώ τους Αγγειοχειρουργούς, λόγω της ύπαρξης των κιρσών που υπάρχουν στα κάτω άκρα. Στην πραγματικότητα, απαιτείται συνεργασία και των δύο μερών, ώστε να καταλήξουν στην σωστή  διάγνωση του Συνδρόμου Πυελικής Συμφόρησης. Η διάγνωση δεν αφορά τις διατεταμένες φλέβες στην πύελο από μόνες τους, πράγμα αρκετά συχνό και σύνηθες τυχαίο εύρημα σε διάφορες απεικονιστικές εξετάσεις. Το σημαντικότερο είναι να γίνει ο σωστός συσχετισμός μεταξύ των συμπτωμάτων που αναφέρονται και των ευρημάτων στις εξετάσεις. Για να γίνει αυτό, απαιτείται εμπειρία εκ μέρους των Ιατρών. Λιγότερες από 1 στις 10 γυναίκες με διατεταμένες φλέβες στην πύελο, θα χρειαστεί να υποβληθεί σε κάποιου είδους αντιμετώπιση για την συγκεκριμένη αιτία.

Αν υποφέρετε από πυελικούς  πόνους, κλείστε άμεσα το ραντεβού σας στον Αγγειοχειρουργό – Στρατιωτικός Ιατρό, Αθανάσιο Σιαφάκα, MD. Ο Ιατρός είναι επικεφαλής του Επιστημονικού Κέντρου Φλεβικών Παθήσεων VeinCenter, στο οποίο υπάρχουν διαθέσιμα όλα τα σύγχρονα μέσα για την αποτελεσματική θεραπεία όλου του φάσματος των φλεβικών παθήσεων στα πόδια. Παράλληλα, κατά την διάρκεια της μακράς εμπειρίας του, έχει αντιμετωπίσει μεγάλο αριθμό περιστατικών ΣΠΣ, ο οποίος είναι ιδιαίτερα υψηλός τόσο για τα δεδομένα της χώρας μας, όσο και σε παγκόσμια κλίμακα.